NHỮNG ĐÊM MIỆT VƯỜN

                                  NHỮNG ĐÊM MIỆT VƯỜN

             Nhà thím tám Phụng có đại hỷ , làm thím mừng quýnh ,  chân tay cứ lóng ngóng như vật mọc thừa . Cô con gái thứ tư của thím , con Linh hôm nay sẽ về . Đêm qua nó điện từ thành phố báo sáng nay hai mẹ con nó bắt xe đò xuống miệt vườn . Thím áng chừng giấc mười một giờ gì đó , nếu không kẹt xe thì con Linh tới chợ . Từ chợ bắt xe ôm dăm cây số , theo con lộ dọc bờ kinh Sáng thì đến nhà . Lộ king Sáng mới xây ba cây cầu khỉ hồi đầu năm nên chắc không bị trẽ . Con Linh hẳn sẽ vui lắm . Đường về ấp bây giờ đã thông > Mặt lộ tráng xi măng , không còn sình như hồi nào tụi trẻ đi học , bước thấp bước cao , chân chuầy chân xoạc . Mùa mưa cực chi là cực ! Trời mới nhểu vài hạt đường đã vữa nhoè nhoẹt . Đi chợ lỡ ghe , lỡ đò phải cắp dép lội bộ suốt đường sình , leo cầu khỉ . Miệt vườn xưa nay đều cực thế .

     Đêm qua nghe cô ba hàng xóm kế bên gọi qua nghe điện thoại con Linh , thím mừng chạy lấp xấp muốn té . Một cảm giác lạ lùng , ban đầu run , lạnh toát , chạy rần rần từ thẳm sâu tình mẫu tử , lan toả khắp người , và cuối cùng nóng bừng lên . Ấy là lúc thím Phụng đã hổn hển bên ống điện thoại , ấp úng mãi chẳng nên lời . Chỉ nghe tiếng thím “ hả … hả … “đến sốt ruột . Lưỡi đi đằng nào mà cứ níu lại mãi thế .

     Cả đêm thím hầu như không ngủ . Đặt lưng xuống giường lại muốn trằn ra cái võng ở gốc soài nhìn trời mong sáng . Ngủ làm sao được . Con Ling nhà thím đi lấy chồng Đài Loan đã bốn năm rồi . Nó thành người ngoại quốc rồi . Thím không dám mơ nó lại được chồng cho về nghỉ phép nhanh thế . Hồi này ngoài chợ người ta suốt ngày  nói về  một cô dâu Việt bị thằng chồng Hàn đánh chết queo , vứt dưới tầng hầm , làm thím vò võ , nghĩ ngợi chơi vơi cả tuần , không đêm nào trọn giấc , Cha mẹ nào mà không đau xót . Con gái đang thì mơn mởn buộc phải lấy một thằng Hàn già . Tình phí nó trả 400 đô . Môi giới lấy một nửa . Một nửa tiền xe đò nhà gái đi lại là vừa hết > Được đâu vài tháng , đổi đời chưa thấy , con mình đã ra ma lưu lạc . Nay mai người ta gửi cho một bình tro , thế là gọn một kiếp người bạc phận .   Tới khi nghe được đ1ung giọng con Linh , thím mới thở phào , rũ ra . Thím như vừa đánh vật với một cục gì tắc nghẽn trong họng ,

     Mờ sáng , khi những chiếc ghe , vỏ lãi phành phạch dọc theo kênh Sáng , những xe máy đầu tiên rồ ga chạy chợ trong ngày mới , thím đã một mình hì hụi chuẩn bị nước nôi , bánh trái , mọi thứ lặt vặt để chờ đón đứa con gái lấy chồng ngoại quốc trở về cố hương . Lúc trời sáng hẳn , nhiều bà con quanh ấp . cả mấy người làm công ở chợ , những người cùng cảnh nghèo , nghe tin cũng kéo tới nhà mừng cho thím . Hai vợ chồng thằng Hai Đực bỏ buổi đi cày mướn , con Ba Liên xin nghỉ bán cà phê cho bà chủ Năm Ú ở chợ để đón em . Chỉ Út Năm thì sẵn ở nhà . Con nhỏ bỏ học từ khi chồng thím đột tử . Gia phong gia cảnh như vậy là đầy đủ cả . Những lúc như thế , lòng thím vợi bớt đôi phần mặc cảm đời nghèo , phận hẩm . Bà con như vậy là còn cái tình . Cái tình là thứ không mất tiền mua m nhưng không phải có tiền mà mua được . Thím khóc ! Khóc tồ tồ như con nít . Lúc gặp mặt con Linh không biết cò thế nào nữa đây ?

              Ấp ở vùng sâu miệt vườn . Miệt vườn đủ món trái cây , nào soài , chôm chôm , vú sữa , cam … nhưng nông sản manh mún , bèo bọt lắm ! Có mùa trái cây để rụng thối gốc thối vườn vì giá rẻ , chả ai buồn thu hoạch . Trong mấy chụuc nóc nhà , lưa thưa vài căn xây gạch , cò lại đều nhà lá . Phần lớn dân ấp là người nghèo , làm mướn kiếm sống . Thím Phụng thuộc diện nghèo nhất . Người ấp bảo nếu bầu nghèo thì thím Phụng là thủ trưởng > Nhiều lần thím cũng được các nhà hảo tâm cứu trợ . Nhưng nó chỉ là thứ hương hoa , chả thấm tháp gì với gia cảnh nhà thím nên nghèo vẫn hoàn nghèo .. Một căn nhà lợp vài thưng lá dừa nước bên dòng kênh Sáng . Thiên địa nhìn nhau trống huếch trống hoác như những cái miệng sún răng cười ngạo với trời xanh . Quần áo lèo phèo vài cái vắt cả lên sào nứa gócnhà . Chúng vặn vẹo xô vào nhau trông như đám ruột mèo . Lúc vợ chồng “ sinh hoạt “ thì chỉ có tắt đèn , nhắm mặt đưa chân cho xong nghĩa vụ , làm gì có phòng , có rèm .

      Có lần , đang trưa , mấy sắp nhỏ sang ngoại hết , chồng thím nổi hứng thèm “ ăn bánh “ . Tưởng vào giờ đó chả ma nào ngó nhàng , ai dè mấy đứa nhỏ đặt lờ đi ngang qua thấy cái vách dừa nước nhà thìm cứ rùng rùng , chúng lạ vạch ra xem thì trời ạ , mấy cái lỗ mắt  dòm nhau tròn xoe  , trợn ngược ! Bọn trẻ hú lên . Thím cũng hú lên . Ông bà ơi là ngượng ! Không có cái lỗ nẻ nào để chui xuống . Thím chỉ kịp cuốn nửa cái chiếu lên người . Đấm thùm thụp vào lưng chồng . Từ đó hãi trưa .

      Nhà thím cũng có sáu công ruộng do ông bà để lại . Vợ chồng căn cơ . Khi vui chỉ sơ sơ vài xị rượu đế , vài trái cóc mắm ớt là xong . Thi thoảng làm đồng bắt được con cá lóc liền rủ bạn cày lùi rạ , nhậu tới khuya . Đàn kìm ỷ eo lùa ra lùa vô cung bậc bổng trầm , mướt mát dòng kinh . Mấy câu vọng cổ xuống xề dài lê thê cho bớt hoang lạnh miệt vườn . Người ta bảo vọng cổ là tiếng lòng day dứt , não nề của những người tha hương , nhớ cội khi phải đi khai khẩn những miệt vườn , những cánh đồng bạt ngàn , hoang vắng của miền Tây . Xưa ở đây cá nhiều như trấu . Mùa nước người ta đặt đó , cất vó cơ man nào là cá linh , cá rô , cá mè vinh , cá diếc… Thím Phụng từng thấy những con rô mề to gần bàn tay . Nướng hoặc kho tộ với hạt tiêu thơm nức . Gái đẻ hoặc đàn ông đang sung ăn cơm trắng với rô mề kho tộ , lùa không biết ngán . Đánh đến căng lỗ rốn , không thở được thì thôi . Những con lóc cụ , đen trũi , to bằng bắp chân lực điền , nặng tới sáu bảy ký là thường . Đó là những con cá lóc từ hồ Tông Lê Sáp xứ Cao Mên , gặp mùa nước ròng , từng bầy theo về hạ nguồn sông Hậu . Thịt nó thơm , ngọt lừ , ngậy trong cuống họng . Bạn nhậu gặp con cá cỡ này , có thể ngồi liền hai ngày . Riêng bộ đồ lòng phải xẻ cho đều , không thì mất anh mất em chứ chẳng nói giỡn .

     Chẳng may , gặp mấy năm thất mùa liên miên . Tài hèn trí mọn , nghề nghiệp chẳng có , chẳng biết xoay xở gì thêm , đành phải bán lúa non nuôi con ăn học . Đến lúc nợ nần mỗi ngày chồng chất , vợ chồng thím buộc phải bán nốt mấy công ruộng . Nếu không ,  lãi mẹ đẻ lãi con  chỉ còn cách chết . Con đường thành nông dân nghèo không điền sản nhanh đến mức người ta tưởng chuyện bông lơn .

     Nước mắt chảy ròng từng đêm . Thằng Đực phải bỏ học theo ba đi cày mướn , bốc vác thuê ngoài chợ . Con Liên đi phụ bán cà phê . Con Linh học xong lớp tám cũng bỏ học . Nó sớm phải theo thím ra chợ , ai thuê gánh gì thì gánh nấy , phụ gì thì phụ nấy . Mùa nước ròng , thím và con Linh lội nước ngang người , ngắt rau muống thuê cho chủ ruộng , nước ăn chân toét máu . Khi lại lội đồng hái bông điên điển , ngắt cọng súng , nõn lục bình ra chợ bán . Chẳng đáng tiền , nhưng còn có đồng rau , đồng cháo . Có hôm ngồi chờ việc ở chợ , thấy con Linh nhìn người ta ăn hột vịt lộn , nước miếng nuốt ừng ực nơi cần cổ , thím oà khóc . Tiếng khóc ấy một lần nữa bùng lên rồi chết lặng khi một buổi chiều thằng hai đực chạy ra chợ báo tin động trời . Chồng thím trúng gió giữa trưa nắng trảng khi cày mướn ngoài đồng , tịch rồi !

    Một mình tần tảo nuôi con . Căn nhà thiếu vắng đàn ông lại càng tiêu điều . Làm cách gì để sống tiếp đây ? Trời ơi ! Anh ơi ! Sao anh nỡ bỏ lại em thân phận lạc loài . Một mình em gánh sao nổi bầy con thơ dại , cảnh sống không ruộng vườn đây ?

     Lúc ấy có người thương mách thím cho con Linh đi làm ăn xa hoặc lấy chồng ngoại quốc . Bấy giờ thím Phụng mới sực ngắm nghía con gái mình . Con Linh phổng phao xinh đẹp hẳn hoi từ lúc nào mà thím vô tâm nhãng đi , chẳng thèm để ý . Hèn chi , có lúc tình cờ thím bắt gặp ánh mắt cậu Ba , con chủ ruộng rau muống trộm nhìn con Linh như muốn nhai ngấu nhai nghiến . Giá con mình chịu gương lược , đươc ăn mặc như con người ta , có khi nó đẹp nhất ấp . Người ta cũng mách thím có mấy hướng làm ăn . Một bộ phận các cô gái miệt vườn lên thành phố làm thợ may , làm công nhân trong các xí nghiệp , hoặc làm các nghề tự do khác như vé số , ve chai , phụ hồ , bán dạo … nhưng ngả lên thành phố , công việc bấp benh . Không ít đứa phải đi làm đào ở quán bia ôm , làm gái nhảy , thậm chí sa vào các ổ chứa nhầy nhụa . Chỉ béo bở những má mì chăn dắt , những chủ động làm giầu trên thân xác người ta . Tới chừng thoát được ổ nhện cũng thân tàn ma dại , mang bịnh đầy mình . Nghe kể đã run hết cả người . Ngả này thím gạt nhanh . Thà ôm nhau chết còn hơn nhục cái đời .

      Nhiều cô gái đi làm mát xa tận ngoài Bắc , tận Hà Nội .Chị em xóm ấp lũ lượt dắt díu nhau , nghe bảo đông lắm , mỗi năm cũng có tiền món . Có cô giúp cha mẹ cất dược nhà , nuôi được các em ăn học . Khó có nghề nào không cần chữ nghĩa , đầu tư gì mà kiếm được xông xenh thế ở miệt vườn này . Nhưng làm nghề đó thấy kỳ . Dan chợ bảo , đàn ông đàn ang cứ nằm tềnh hềnh cho các cô đấm bóp khắp mình mẩy là không được . Lửa gần rơm lâu ngày cũng bén . Người làng biết được người ta  coi khinh , nhổ bọt . Khó lấy chồng .

     Ngả nữa là đi lấy chồng ngoại quốc , vừa có tấm chồng lại vừa có cơ đổi đời , bồi hoàn nợ nần gia cảnh . Gút lại là nhà nghèo , khong vốn liếng , chẳng đất đai , chỉ những cách ấy may ra thoát khỏi bần cùng . Tất nhiên việc gì cũng có hen sui cả .

     Sau khi nghe người quen mách thế , thím Phụng đi dò la , nghe ngóng khắp nơi . Hoá ra nhiều xã , ấp của miệt vườn người ta đi lấy chồng ngoại rần rần . Có nơi cả làng đi lấy chồng Hàn , chồng Đài Loan . Có nhà cả ba chị em cùng lấy chồng ở Đài Bắc . Sang đó họ hùn hạp mở cửa hàng , làm ăn thịnh lắm . Có cả câu lạc bộ dâu Việt , hàng tháng hàn huyên , giúp kế sinh nhai . Thành người ngoại quốc mà cứ như ở bên ta , thích thật . Người ta còn bảo bên Châu Thành bây giờ giàu nhanh . Nhà nhà đều cất nhà lầu , sắm tivi , sắm ghe mới vì có con gái lấy chồng ngoại quốc . Tết năm rồi , hàng loạt dâu rể và những đứa con lai kéo về ăn tết , du lịch miệt vườn , nói năng xí xộ , hỉ hảo … đông vui , náo nức lạ thường .

    Thím nhát thế , cả đời chẳng đi đâu xa mà nghe cũng thấy hấp háy thèm . Có khi đây là cách mà ông trời đã gợi cho thím một cửa để thoát kiếp phận chăng ?

                    Dì Năm Ú , chủ quán cà phê , nơi con Liên phụ bán giới thiệu cho thím một người chuyen môi giới lấy chồng ngoại ở thành phố . Người đàn bà này trạc tứ tuần , mặc đồ đầm xịn , nói năng giảo hoạt , lanh lẹ , hiểu đời . Vàng đeo khắp nơi , từ cổ chân , cổ tay , dái tai cần cổ . Dì Năm bảo người này uy tín lắm , có đường giây riêng , đã đưa hàng loạt gái miền Tây lấy chồng Hàn , chồng Đài rồi . Phần trăm môi giới cũng không quá ngặt . Đại loại , người này là bà mối mát tay nức tiếng , bảo đứa nào được là được . Nghĩa là bà mối gật đầu thì mấy chú Hàn , chú Đài cũng gật luôn , khong dám cò kè nhiều lời .

     Một hôm thím và con Linh vừa ở chợ về thì bà mối bắt taxi tới . Nói là để coi mắt con Linh , vừa là tư vấn cho thím nên quýêt thế nào cũng êm đẹp . Đây là thời khắc khó khăn, thím vừa làm mẹ , vừa phải làm cha , quyết một việc quá lớn không chỉ cho số phận con gái thím mà là bước ngoặt của cả gia đình.

     Nhìn lướt con Linh từ đầu đến chân , bà mối gật ngay . Hai người đàn bà ý nhị kéo nhau ra góc vườn , phía gốc cây xoài .

Bà mối : - con nhỏ trông được lắm . Nếu lấy chồng Đài , nhà trai có thể trả mười lăm hai mươi triệu .

-         Thế là họ mua à ?  Thím hỏi nhô nhê , lạ lẫm .

-         Không nên gọi là mua bán . Coi như đây là tiền để nhà gái trang trải . Tuy nhiên nó cũng có mức chung cả rồi . Con mình nay mai vào chỗ sung sướng , hàng năm nó gửi tiền về quê nữa . Lúc ấy thím là bà ngoại của con thằng rể ngoại , sang không nào . Giọng bà mối ngọt nhạt , tỉ tê .

-         Giả sử con Linh lấy chồng Đài thì bao lâu nó được về phép ?

     Bà mối phì cười : - Cái đó thì tuỳ từng nhà . Cũng tuỳ thuộc vào cái sự khéo ăn khéo ở của con mình nữa . Có khi mỗi năm chúng nó về quê ngoại du lịch một lần cũng nên . Nhưng …

     Thím nhướng mày : - Cô Hai biểu sao ?

     Bà mối ghé tai nói chỉ đủ cho hai người nghe :

-         Hỏi thiệt tình thím đừng hiểu lầm nha , con nhỏ nhà thím còn … cái đó không ? Là … còn trinh tiết không ?

     Câu hỏi bất ngờ và kỳ kỳ này làm thím lúng túng . Chưa bao giờ thím tự hỏi về con mình như thế . Mặt thím nóng bừng , tái đỏ . Thím vừa mắc cở , lại vừa cảm thấy như chính mình bị xúc phạm . Bà mối vội giải thích :

-         Là chuyện thế này , nếu nó còn , nhà trai có thể trả gấp đôi . Trọn gói khoảng ba mươi , hơn ba mươi triệu . Người Tàu trọng cái ấy . Họ bảo nếu làm ăn lớn mà ngủ với gái nhà lành , còn lành thì hên . Mình nghèo khó , một món tiền như vậy , không thể không tính thím à . Là chỗ quen dì Năm Ú tôi mới nói thiệt tình với thím như vậy . Nhiều kẻ bất lương nó ăn chặn khoản này của con thím ngay . Thời buổi nhiễu nhương , kiếm được người tử tế như … tôi , hơi hiếm .

      Tất nhiên bà mối giữ ý , không dám kể hết với thím về việc nhiều cô gái sành sỏi còn “thịt “ lại mấy con “ gà ngoại “ bằng cách đi với họ nhiều lần mà cái đó vẫn còn … mới tinh . Nghĩa là phải đi vá . Sài gòn có những địa chỉ làm dịch vụ vá … Nó du nhập vào xứ ta đầu những năm chín mươi thế kỷ trước . Có bác sĩ giầu nhanh bởi chớp được kỹ năng phụ khoa độc chiêu này . Vị bác sĩ còn bảo vệ thành công học vị tiến sĩ … công nghệ vá . Hồi đầu mỗi ca mông lại cái tí ti ấy mất sáu chỉ . Bù lại , có khi thu cả ngàn đô . Bà mối dặn thím chỉ hỏi riêng con nhỏ xem sao . . Nếu thím và con Linh đồng ý , hôm sau bà mối sẽ quay lại , dần con Linh lên thành phố . Trong khoảng một hai tuần , con Linh được học cách ăn mặc , đi đứng , trang điếm , rồi hẹn ngày các chú rể tương lai coi mặt , tuyển lựa . Thủ tục rất nhanh chóng . Nhanh hơn cả chợ chớp . Chợ chớp là họp nhanh như chớp . Họp tranh thủ rồi tan . Mỗi người lại một nẻo làm ăn .

     Đêm ấy thím và con Linh nằm chung giường . Thím trằn trọc thở dài hoài , không biết phải bắt đầu câu chuyện với con như thế nào . Chợt con Linh dụi đầu vào nách mẹ

-         Mẹ khó ngủ phải không ? Con biết mẹ định nói gì . Nhưng mẹ đừng buồn , con đồng ý đi lấy chồng … ngoại rồi mà .

      Nói tới đó giọng con Linh nghẹn lại . Thím ôm chầm con gái , ghì đầu nó vào ngực mình . Thở sâu . Thím hiểu con Linh đã lớn hơn thím tưởng . Từng trải như thím , là mẹ của bầy con nghẻo khó như thím mà cau chuyện cả đời người này thím còn không cất tiếng nổi . Vậy mà con Linh dường như đã hiểu hết , đã nói thay thím rồi . Chắc nó đã phải nghĩ , phải dày vò dữ lắm đây ?

             Má chỉ thương con…

       Giọng thím cũng tắc lại nơi cần cổ . Con Linh an ủi :

-         Đi lấy chồng ngoại má à , có phải đi khổ sai đâu . Con không muốn nhà mình lún mãi vào cùng cực . Con thương má , thương anh Hai , chị Ba , thương Út . Nhất định má phải cho út đi học tiếp . Nó sáng dạ lắm má . Con biết nó thèm học .

      Hai mẹ con nín thinh , cả hai cùng cố dấu những niềm riêng . Bóng đêm nhân hậu che cái nhìn , che gương mặt khắc khổ và ngượng ngập của hai người đàn bà . Nhưng nó không che được nỗi trống vắng mà chính sự im lặng đó đã nói cả rồi . Cái im lặng của những giằng xé vượt qua níu kéo của tình mẫu tử , nghĩa sâu nặng cố hương mà bất đắc dĩ người ta phải chia cắt , phải gói ghém ra đi.

      Phải sau một hồi lâu , vưa đủ trấn tĩnh , thím ôm mặt con , hỏi :

-         Má hỏi thiệt nhe , con đã hò hẹn với cậu nào chưa ?

       Con Linh hơi lặng đi . Chợt vai nó rung từng hồi , rưng rức :

-         Con bị thằng con chủ ruộng rau muống lưa rồi má à ! Nó biểu … nó lấy con … nó giúp nhà mình làm ăn , giúp hết nghèo . Hu Hu !

       Chết lặng ! Cay đắng trào lên . Bất công quá . Mạt vận quá . Nghe vậy là thím hiểu con gái thím đã không còn cái tiết hạnh kia rồi . Con Linh nhà thím sẽ còn đau khổ cỡ nào ? Một đứa con gái mới lớn , hoàn toàn trong sáng , hiếu nghĩa và cả tin . Cũng chỉ vì cái niềm tin ngây thơ có thể cứu vãn gia cảnh của đứa con gái mới lớn , chưa từng va vấp trong đời mà nên nỗi . Thím cắn chặt lằn môi . Thím cảm thấy đó chính là tội lỗi của thím , tội của người làm cha làm mẹmà không gánh gồng , đùm bọc nổi gia đình . Cái thòng lọng của số phận lúc nào cũng lơ lửng treo trước gia cảnh , không chịu buông tha thím hay sao , hỡi trời ! Thím giận mình và thương con quá . Im lặng , im lặng . và im lặng . Người đàn bà cố tìm ảo giác và cầu cứu sụ im lặng đồng minh của bóng tối , mong vỗ về , khoả lấp một đêm dài , não nề kiếp phận .

-         Thím phải quyết định .  Giọng bà mói rõ ràng , dứt khoát  . Chỉ cần vay nóng sáu , bảy triệu , trả tiền công bác sĩ , nhưng xong việc , thím thu về khoảng mười sáu đến hai chục triệu , trừ chi phí , còn lời to .

     Thím đắn đo :  Vay ngoài lãi cao , chịu không thấu . Vay ngân hàng thì không có gì thế chấp .

-         Vay vài triệu , chỉ cần tín chấp , Có một tổ chức , hội đoàn gì đó ở thôn ấp đứng ra bảo đảm là được , ví dụ hội phụ nữ , hội nông dân … Đây là cơ hội , không nên vì cái mặc cảm uỷ mị , rẻ tiền mà bỏ qua . Thím đi làm mướn , bao giờ mới có cục tiền ?

-         Ủa , dì năm Ú cũng nói thế !

-         Chớ sao , Tôi thương tình , nói dì Năm lo giúp thủ tục vay ngân hàng cho thím rồi . Đó là chỗ quen biết , làm ăn của bả . Có thể dì Năm ứng trước , vay được thì trả sau , mình trả thêm chút dịch vụ , kẻo lỡ đợt tụi Hàn , tụi Đài qua chọn vợ.

     Nghe vậy mà mí mắt thím Phụng cứ ướt nhoẹt , mặt đần ra như kẻ mắc chứng đơ . Việc vay tiền như vậy là cũng ổn , chỉ một điều làm thím cứ dằn vặt , là lưa cách nói với con Linh sao cho êm , kẻo nó tủi mà oán thím cả đời . Ấy là việc phải quyết định vá cái ấy bằng nhĩ tai . Lúc đầu thím không tin , tưởng tai mình lãng . Làm gì có cái chuyện lạ lùng , kỳ quái vậy ? Nhưng chính bà mối đưa thím đến tận nhà riêng người bác sĩ giỏi nhất về việc vá này trên thành phố . Bà bác sĩ bảo thím , đại loại rằng công nghệ bây giờ đều có thể xử lý được sự thay thế này . Công nghệ bây giờ còn làm thụ thai trong ống nghiệm , thay tim nhân tạo , nhân bản gì gì đó…  Mà cái việc vá này , màng nhĩ là phù hợp nhất , lại có … gì nhỉ ? Có … thẩm mỹ . Phải rồi , có thẩm mỹ . Người nông dân ít chữ , quê một cục như thím có biết gì thẩm mỹ , công nghệ . Nhưng sự bần cùng cứ dắt thím vào những mê cung mịt mờ , lạ hoắc như một thế giới nào khác chứ không phải cái hiện hữu miệt vườn mà suốt cuộc đời thím chỉ thấy nó một màu ngăn ngắt xanh .

     Kỳ lạ thay , khi thím thở dài , thủ thỉ với con Linh về nỗi băn khoăn này thì chính nó lại hào hứng, nhổm dậy khỏi giường , bảo thím : Cơ hội đó má à , tội chi mà không kiếm thêm ít tiền . Tai có thể lãng , nhưng sau này có tiền , lắp màng nhĩ nhân tạo cũng được , người ta bảo thế . Phải cố để Út đi học lại , nhà mình không có ai được học cao . Thím hỏi sao con Linh lại biết cả cái chuyện vá ? Nó cười gằn , bảo nghe tụi bạn thì thào ở ngoài chợ lâu rồi . Có đứa lên thành phố lừa bán được cho Tầu đến bốn năm lần lận . Nhưng thím thừa biết , sau tiếng cười kia , con Linh cố dấu cái mặt buồn thiu . Nó là đứa nhạy cảm và cam chịu vì thím . Sự nhạy cảm của ngườì mẹ mách bảo , con gái yêu của thím đã vì tình ruột thịt mà già dặn trứôc tuổi , mà nhẫn nhịn chịu đựng như thế nào .

     Thím không sao chợp mắt được , con Linh cũng lặng lẽ theo mẹ ra ngồi ở cánh võng gốc soài . Đêm mịt mùng , tiếng lá xào xạc rụng và tiếng côn trùng rỉ rả trong vắng lạnh miệt vườn . Nghe xa xa ở bên kia giòng kênh có người mẹ ru con : “Ầu ơ … gió đưa cây cải về trời… rau răm ở lại chịu lời đắng cay…! “  Tiếng ru buồn nẫu , lan trên mặt nước , trôi vào sâu thẳm và vô tận của bóng đêm . Những ánh chớp xa thi thoảng loè lên làm biến ảo , kỳ dị những khuôn mặt . Hai mẹ con gục vào nhau . Sao trời khéo bày đặt cảnh tình ? Và một bàn tay nữa vừa chạm vào vai hai người , bàn tay của Út Năm . Nó cũng dậy từ lúc nào vậy kìa . Thím nắm chặt tay hai đứa con , siết nó vào mình . Hít hà lên tóc chúng . Họ lặng lẽ như những bóng ma rũ tóc dưới gốc soài rào rạo , mê man lá . Hồi lâu , thím Phụng bảo các con trở lại ngủ và lần tìm hộp quẹt dưới chiếu , châm cây đèn cầy . Thím thắp ba nén nhang lên bàn thờ chú . Thím khấn chú tha thứ cho quyết định của mẹ con thím . Khấn chú linh thiêng đọ cho con Linh có người chọn làm vợ, được may mắn ở xứ người . Đó là đêm cuối cùng cho một quyết định mà có lẽ tới lúc nhắm mắt xuôi tay thím không thể nguôi ngoai . Vì nhày mai con Linh sẽ lên thành phố cùng bà mối . Để sau đó là một cuộc tuyển lựa như những gì mà bà mối đã vẽ ra trước đó . Bốn chục cô gái miệt vườn xếp hàng để bốn người đàn ông Đài Loan , Hàn Quốc đi ngắm nghía , rờ nắn , quay trước quay sau , như người ta lưa rau ngoài chợ .

     Linh được một người đàn ông cỡ ngoài năm mươi , bụng bắt đầu sa phệ chọn làm vợ . Ấy cũng nhờ bà mối có tình riêng  , mối lái .

                   Mặt trời gần tròn bóng ở cây soài trước sân thì con Linh mới về đến ngõ , muộn hơn dự tính của thím Phụng . Cả nhà đứng ngồi , vào ra suốt buổi sáng giờ bỗng oà lên khi cô Ba hàng xóm gọi : “ Con Linh về rồi nè , chị Tám ơi “

    Kìa rồi , mẹ con nhà Linh đang sững ra trước ngõ . Tài xế Taxi giúp chuyển cái va li và một túi xách đến tận cổng nhà mới quay lại . Nét mặt Linh mừng huýnh khi gọi má , nhưng mà nó xanh xao quá . Bốn năm rồi còn gì . Bốn năm đứa con gái yêu xa quê mịt mờ như mấy chục mùa  gặt u mê và nặng nhọc của thím . Con Phốc , tên con mực , thấy người lạ , lao ra sủa gâu gâu . Đứa bé gái sợ hãi túm lấy mẹ và khóc ré .

    Út Năm cầm cành xoài khô xua con mực . Nó reo lên  “chị Tư “ Tiếng reo của cô em Út bỗng lại một lần nữa làm Linh có phản xạ bất thần dạng chân như hồi nãy . Hình như cứ có tiếng động mạnh , tiếng la lớn , tiếng gọi xúc động thì Linh có phản xạ lạ lùng như vậy .

    Cả nhà ùa tới , người bế đứa trẻ , người xách va li , xách túi … líu ríu .

-         Chồng con không về hả Linh ?  Thím hỏi

-         Ổng chết rồi má !

-         Con nói chi ?

     Im phắc ! Mọi người nhìn nhau ngơ ngác . Út thút thít . Chắc nó thương chị chứ không phải vì cái tin bất ngờ về ông anh rể ngoại quốc đáng bằng tuổi cha nó .

-         Ổng đột quỵ . Ổng chế con mới được về .

-         Chứ không phải về phép hở con ?

-         Làm gì có phép má . Con hồi hương luôn . Linh cười gượng , nụ cười méo mó trên gương mặt hanh hao chưa thôi xung chấn tình cảm .

    Thím nựng đứa cháu ngoại , đứa bé gái gần ba tuổi còn đang lạ lẫm , nhút nhát trước đám đông vồn vã nó .  Đôi lúc thím ngơ ngẩn , buồn và thất vọng so với những gì thím hình dung về một cuộc sum vầy . Mấy người láng giềng vỗ vai thím , nói nhỏ “ Dù sao mẹ con con Linh cũng về an toàn . Thế là vui rồi “

     Vợ chồng Hai Đực , con Liên , cô Ba hàng xóm , cả mấy người làm công ở chợ  líu ríu bữa cơm đạm bạc đón Linh . Ừ  , dù sao con Linh nhà thím còn may hơn cô gái xấu số chết thảm nọ . Những cô gái bị đưa vào nhà chứa , bắt làm việc như nô lệ ở xứ người mà thi thoảng thím lại nghe ngoài đường , ngoài chợ , người ta kể , thì sao .

    Đêm u tích miệt vườn . Lại vẫn cái gốc xoài quen thuộc năm xưa . Lại những ngôi sao xa xăm như những phận người nhỏ bé , nhạt nhoà rắc vào vòm đêm mờ ảo , tối đen . Giờ này . miệt vườn bên giòng kênh Sáng dường chỉ còn hai mẹ con thím Phụng . Tiếng của Linh khẽ khọt khứa vào khuya vắng .

     Linh làm vợ kế cho một chủ xưởng làm đũa gỗ , tăm tre xuất khẩu / Người đàn ông ngoại ngũ tuần , mắc chứng tiểu đường và tăng xông . Vợ ông ta sinh được ba cô con gái . Cố sinh lần thứ tư thì bị biến cố lâm bồn , cả mẹ lẫn con không qua khỏi . Linh là kế , cũng là niềm hy vọng sinh một đứa con trai nối dõi cho gia đình chủ rặt ái nữ này . Nhưng Linh lại vẫn sinh con gái . Và vì vậy bà chủ kế được đối xử chẳng hơn người lao động làm thuê ở xưởng . Thậm chí còn bị người nhà chồng xét nét và nguyền rủa . Linh không có cả thời gian liên lạc với mẹ .

     Người đàn ông chủ xưởng bị một cơn đột quỵ sau cuộc nhậu và cãi cọ nội gia về lợi nhuận và thừa kế rồi chết . Gia tộc này không còn lý do gì để giữ một đứa dâu goá ú ớ tiếng Tầu , không sinh quý tử .

-         Vậy … giờ con tính sao ?

-         Con tính nghỉ ít nhày cho hồi rồi vay thêm vốn mở xưởng làm đũa gỗ .

    Như có một chút ánh sáng le lói trong cõi mê . Vậy mà thím Phụng lại bật khóc . Thím khóc tu tu như con nít , không nhịn được . Thím trách mình ngô nghê và cả tin . Thím hiểu , cái chứng tâ5t , bất hạnh , có thể suốt đời , của con thím là ở cái sự cả tin , nhầm chỗ kia . Tình duyên lỡ dở đời con thím cũng từ những mù mờ , ảo tưởng mà người nông dân ít chữ nơi thím bị huyễn hoặc khi cùng đường khốn khó .

     Thím nhìn trời sao , lẩm nhẩm cầu nguyện cho vận xui qua đi . Miệt vườn phù sa mầu mỡ là thế , sông ngòi trù phú là thế mà sao không bao bọc nổi mảnh đời quê kiếng , rách nát của thím . Cả đám con trai miệt vườn nữa , tài trí rủ nhau trốn vào mấy cái vỏ chai cả rồi sao mà những cô gái non mởn nhường kia phải bươn bả tính duyên gán gẩm xứ người ?

         Thím cũng cầu cho mình đừng lú , để nhớ từ nay không làm gì kinh động . Cả tiếng gọi con , thím cũng không thể gọi cho thật giọng mình , mỗi khi vui sướng .

                                                                                          TRẦN QUANG QUÝ